Wat als je een naaste hebt in de psychiatrie?

Over samenwerken bij psychische ziekte

Mijn oudste broer had last van Schizofrenie en mijn jongste dochter is nu in behandeling bij Altrecht GGZ. Het heet nu psychosegevoeligheid. Regelmatig heb ik contact met andere ouders en familieleden van mensen met een psychische ziekte zoals psychosegevoeligheid, depressiviteit, wanen, enzovoorts. Dan delen we hoe ingewikkeld en heftig deze ziekte is. Wat een hevige inspanning het van onze naaste vraagt om een fijn leven te hebben en mee kunnen doen in onze maatschappij.

Die dagelijkse worsteling van onze broer, zus, zoon, dochter, partner is wat wij als naasten van dichtbij meemaken en de reden dat we hulp zoeken bij elkaar. Want het doet allemaal zo veel meer met je dan je zou denken. Het is zo ingrijpend voor de patiënt. Maar ook voor jezelf als naaste is het heel ingrijpend en een grote strubbeling om er je weg in de vinden. Je wilt zo graag de goede dingen doen, maar bent totaal de weg kwijt in het Hoe dan? Wanneer dan? Je wereld staat soms helemaal op zijn kop.

Met alle naasten, met het hele gezin

Ik maak het in mijn eigen gezin mee als er weer een psychose of een depressieve episode is. Dan barsten we weer van de vragen. Wat is er nodig? Hoe moet het verder? Wat kunnen wij als naasten doen? Klopt die medicatie wel? Waar is de professionele zorg? Hoe ga je hier mee om?

We slapen er slecht van, zijn snel geïrriteerd, verdrietig, alleen ermee, en werk en school lijden eronder. Van ons allemaal.

Wanneer je naaste ernstige psychische problemen krijgt, is dit wat maar al te vaak gebeurt. Onze geliefde krijgt een ander leven en kan niet meer normaal werken, naar school, studeren, slapen, eten en onbekommerd omgaan met andere mensen. En dus ook niet meer gewoon meedoen met de rest van de wereld. En als ouder of partner of broer of zus of vriend zie je dat voor je ogen gebeuren….

Wat kan je doen?

Het is zo moeilijk te begrijpen en om er mee om te gaan. Vooral voor de patiënt zelf natuurlijk. Maar zeker ook voor de naasten eromheen: het gezin, vrienden, opa’s en oma’s en wie dan ook niet eigenlijk. Het raakt ook mij zo sterk mijn eigen grote lieve dochter als het ware kwijt te zijn, er geen normaal contact mee te kunnen hebben zoals ik gewend ben, zoals ik het fijn vind, zoals het goed voelt.

En de professionele zorg doet en laat dingen die ik niet begrijp, of die ik niet kan, of niet wil. Ik word er boos van, verdrietig of trek mij terug in mijn werk of de natuur. En mijn partner bijvoorbeeld gaat er weer heel anders mee om, waar ik dan weer niets mee kan. Wat moet ik dan? Het voelt als ondragelijk en toch moet ik het er mee doen, dat wil ik ook: er een weg in zien te vinden.

Toch merk ik in het gesprek met mijn lotgenoten bij Altrecht dat ik ga ontspannen als anderen daar naar mijn verhaal luisteren en met vergelijkbare ervaringen komen. We voelen dat het een gemeenschappelijke worsteling is en dat het fijn is van elkaar te horen wat wel kan, wel werkt, wel oplucht enzovoort.

En ik merk dat je er ook om kan lachen en huilen en ervan leren en dat doet goed.

Ik ga weer opgewekt naar huis, voel me gesterkt en kan met meer aandacht en begrip luisteren naar mijn partner die het er moeilijk mee heeft. Heel fijn. Samen Staan werkt dus.

Samen Staan

Samen met psycholoog Hester Boersma heb ik het initiatief genomen om jou en andere naasten in de GGZ deze vorm van steun te bieden. Samen Staan noemen we het. Een jaarprogramma voor als je ook van dichtbij geconfronteerd wordt met psychisch lijden. Een programma waarin je maandelijks collega-naasten ontmoet om elkaar te horen en te steunen.

Uniek aan dit programma is dat we ook een stukje psycho-educatie aanbieden. Noem het gereedschap dat je kan helpen om krachtig in het hier en nu te blijven staan bij de mensen die je dierbaar zijn. Wij doen dit met het gedachtengoed van Past Reality Integration want we geloven dat je makkelijker relaties goed houdt als je meer inzicht hebt in hoe jouw eigen psyche werkt en hoe je de wereld emotioneel gekleurd waarneemt.

Hulp voor naasten

Heb je ook de zorg voor een naaste met psychische problemen? Kan je wel een steuntje in de rug gebruiken? Meld je hier aan voor een informatiebijeenkomst Samen Staan. Gratis.

Samen Staan